বসন্ত, বিহু, চেৰী-ব্লজ্‌ম আৰু কিছু অনুভৱ...

বসন্ত, বিহু, চেৰী-ব্লজ্‌ম আৰু কিছু অনুভৱ...

 

 

“…....বিহু অসমীয়াৰ জাতীয় উৎসৱ । বিহু তিনিটা – বহাগ বিহু, কাতি বিহু আৰু মাঘ বিহু । বহাগ বিহু সাদিনীয়া । এই বিহুৰ সময়চোৱাত গছ-গছনিত কুঁহিপাত ওলায় । ডেকা-গাভৰুৱে বিহুগীত গায় আৰু বিহু নাচে । এই বিহুক ৰঙালী বিহুও বোলা হয় । বিহুৰ প্রথমদিনাখনক গৰু বিহু বোলে । সেইদিনা গৰুক ওচৰৰ নদী-বিল আদিলৈ নি দীঘলতি আৰু মাখিয়তি পাতেৰে কোবাই গা ধুওৱা হয় ।

.............

“তাৰ পিছত?”

“........ তাৰপিছত গৰুক নতুন পঘাৰে বান্ধে আৰু............”

“ আৰু ?”

“ ই এবিধ চাৰিঠেঙীয়া পোহনীয়া জন্তু । ই ঘাঁহ, খেৰ, দানা আদি খাই জীয়াই থাকে । ই ৰঙা, বগা, মুগা, কজলা, পখৰা আদি বিভিন্ন বৰণৰ......!”

“হেৰৌ, হাত পাত! মুখস্থ কৰিছ নহয় কেৱল?? তলা-মূধা একো এটা বুজাই নাই !”

সৰৌপ সৰৌপ........

♫ ♫ ইট্‌চ দা টাইম টু দিস্কো!! কৌন মিলে দেখো কিচ্‌কো ♫ ♪ ♫....

“মর্ণিং দিউদ।” মুখত এমুখ ফেন লৈ ডিঙিটো কেতিয়াবা চিম্পল হার্ম’নিক মোচনত অগা-পিছা কৰি আৰু কেতিয়াবা ৰোটেচনেল মোচনত লৰচৰ কৰি দাঁত মাজি থকা নিউজিলেণ্ডৰ ৰুমমেটজনে ভলিউমটো অকমান কমাই দি মাত লগালে । বুজিলোঁ যোৱাৰাতি তাক শুনোৱা গীতকেইটা এতিয়ালৈকে বজায়েই আছে সি । হেৰৌ ভাল পালি বুলিয়েই দিনে-ৰাতিয়ে এনেকৈ!

“দিদ ইউ.....?” কিবা এটা ক’ব খুজি ৰৈ গ’ল সি। “ৱেইট এ হোৱাইল ।” হাতৰ ভংগীমাৰে বুজালে যে মুখৰ ফেনখিনি নেপেলোৱালৈকে আৰু বেছি কথা কোৱাৰ সামর্থ্য নাই তাৰ ।

এইবাৰ আৰম্ভ হ’ল

♫♫ চুব্‌হ চুব্‌হ জব খিড়কী খোলে বাজুৱালী লড়কী হায়....দিল মেৰা বোলে♫ ♪ ♫....

“হেৰৌ খোল আগতে খিৰিকীখন। তেতিয়াহে দেখিবি।” মনতে ভাবি খিৰিকীখন খুলি দিলোঁ। লড়কী নেদেখিলোঁ কিন্তু এচাটি শীতল মলয়াই চুই গ’ল। খিৰিকীখনৰ খুন্দাত কাষৰে চেৰী গছজোপাৰ ডালৰপৰা সৰি পৰিল অসংখ্য সৰু সৰু পাহি। মৌজোল বিচাৰি অহা মৌমাখি কেইটামান উৰি গ’ল। সৰু সৰু পানীৰ টোপাল কিছুমান সৰি পৰিল। বোধহয় কালি পুৱাৰাতিৰ বৰষুণজাকৰেই। দেখিলোঁ চেৰী আৰু মেগ্‌নোলিয়াৰে জাতিষ্কাৰ গোটেইখন। বতাহত দুই চাৰিটা গুলপীয়া ৰঙৰ চেৰীৰ পাহি উৰি আহি মজিয়াত পৰিলহি।

 “....হেল্ল' হাও আৰ ইউ... না না না না.......দিদ ইউ শ্লিপ ৱেল?” ফেনখিনি পেলাই গীতটি গুণগুণাই গুণগুণাই আহি সেই একে সূৰতে সি সুধিলে ।

“য়াহ, হোৱাট এবাউট ইউ?” মনতে ভাবিলোঁ - ৰাতিপুৱাই ৰাতিপুৱাই ইট্‌চ দা টাইম টু ডিস্ক’ লগাই থৈ “দিদ ইউ শ্লিপ ৱেল” সুধিবলৈ আহিছ! এনেতে ঘড়ীটোলৈ চকু যোৱাত দেখিলোঁ ৯:৩০ বাজিল ।

“মি টু । ইট্‌চ এ নাইচ চং মেন! এণ্ড দা প্রিভিয়াচ ওৱান টু।”

“হুইট্‌চ ওৱান?”

“আই ড’ন্ট ৰিমেম্বাৰ একজাক্টলি । চামথিং লাইক ঢে-ঢেকীয়া.... । ৰিয়েলি কুল ওৱান। আই হেভ লিচন্‌ড দেট মেনি টাইম্‌চ। হোৱাট কাইণ্ড অফ চং ইজ ইট এক্‌চুৱেলি?”

ৰহ, উঠিবলৈ দে আগতে। বুজিলোঁ সি কোনটোৰ কথা কৈছে। অসমৰ সেই বিহুৰ দিনবোৰলৈ উৰা মাৰিলে মনটো। মুখ ধুই আহি মুখখন মচিবলৈ লওতে দেখিলো সি সেই বিহু গীতৰ ভিডিঅ’টো চাই আছে। হঠাতে তাৰ চকুত পৰিল – ভিডিঅ’টোত ল’ৰাজনে মূৰত বন্ধা কাপোৰখন আৰু মই মুখ মচাখন চোন একে ধৰণৰ!

“ইট্‌চ এ বিহু চং... এণ্ড দেট্‌চ কল্‌দ বিহুৱান। আই শ্বেল এক্সপ্লেইন ইউ লেটাৰ ইন ডিটেইল্‌চ।”

“ব’ল, কিবা এটা খাই আহোঁগৈ।” প্রাতঃকর্মখিনি কৰি তাৰ কথামতেই দুয়ো কিবা এটা খাবলৈ বুলি ওলালো।

ক’লৈনো যাও বুলি ভাবি থাকোতেই মনত পৰিল – চেৰী ব্লজ্‌ম উৎসৱৰ মেলাতেই কিবা এটা খাই ল’ব পৰা যাবচোন। চেৰী ব্লচ্‌ম মানেই বসন্ত । আৰু বসন্ত মানেই আমাৰ চেনেহৰ ৰঙালী বিহু। আকৌ এবাৰ সেই এচাৰিৰ কোব খোৱা দিনটোলৈ মনত পৰি গ’ল। কোঠাৰ পৰা ওলাওতেই চুই গ’ল এচাটি মলয়াই। বতৰটোতো বসন্তৰ পৰশ। যোৱাৰাতিৰ বৰযুণজাকৰ পিছত বতাহত এতিয়াও বিয়পি আছে সেই পোৰামাটিৰ গোন্ধটো। দীঘলকৈ উশাহ এটা ললোঁ। কণমানি ছোৱালী এজনীয়ে ঘৰচিৰিকা কেইটামানক খাবলৈ দিছে আৰু খিল্‌খিলাই হাঁহিছে। চৰাইকেইটাইও যেন সকলো পাহৰি খাইছেহি ‘থুপুক থাপাক ভন্টি’জনীৰ হাতৰ পৰা। এৰা, ব্যস্ততাৰ মাজত এইবোৰ উপলব্ধিয়েই হোৱা নাছিল। যান্ত্রিকতাৰ মাজত যেন হেৰাই গৈছিল সকলো। অষ্টম নে নৱম শ্রেণীত পঢ়া হেন্‌ৰি ডেভিছৰ Leisure কবিতাটোলৈ মনত পৰিল –

চেৰীফুলেৰে ভৰি থকা গছবোৰ

What is this life if, full of care,
We have no time to stand and stare.

No time to stand beneath the boughs
And stare as long as sheep or cows.

No time to see, when woods we pass,
Where squirrels hide their nuts in grass!

শীতকালত জমা হৈ থকা বৰফৰ ডাঠ তৰপ গলি শেষ হোৱাৰ পিছতেই দুই এজাক পাতলীয়া বৰষুণ আৰু তাৰ পিছতেই গছৰ লঠঙা ডালবোৰত চেৰী আৰু মেগ্‌নোলিয়া ফুলবোৰ ফুলা আৰম্ভ হয়। এটাও পাত নথকা গছৰ ডালবোৰত কেবল ফুলেই ফুল। প্রথমতে ফুলে মেগ্‌নোলিয়া ফুলবোৰ। প্রায় জবা ফুলটোৰ সমান ডাঙৰ কিন্তু ৰং শুভ্র বগা। কিছুমান গছত ইমানেই মেগ্‌নোলিয়া ফুলে যে তাৰ মাজেৰে আকাশখনো দেখা নাযায় । পিছে ই ক্ষণস্থায়ী। প্রায় দুই সপ্তাহমানৰ পিছতে ফুলৰ পাহিবোৰ সৰি পৰে। ইতিমধ্যে চেৰীৰ কলিবোৰৰ চুপহি ঠেলি ওলাই আহে বগা-গুলপীয়া ৰঙৰ পাহিবোৰ আৰু তাৰ মাজেৰে যেন বগুৱা বাই ওলাবলৈ ধৰে পৰাগৰেণুৰে পূর্ণ কেশৰবোৰ। চেৰীৰ ৰং প্রায় কপৌফুলৰ ৰঙৰ সৈতে একেই। এবাৰ কপৌফুল দেখা যিকোনো এজনৰেই চেৰী ফুল দেখাৰ পিছত এবাৰ হ’লেও মনত পৰিব কপৌফুলৰ কথা। 

“ব’ল, এপাক ঘূৰি আহোঁ আগতে। ঘুৰি আহি খামহি।”

“অ’ কে।”

পূৰ্ণ প্ৰস্ফুটিত কেইপাহমান চেৰীফুল

যিমান দূৰলৈ চকু যায় কেবল ফুল আৰু ফুল। দুই এটা সৰু ডাল ফুলৰ ভৰত দোঁ খাই পৰিছে। তাৰ মাজেৰে দেখা গৈছে নীলিম আকাশখন। সঁচাকৈয়ে নয়ন জুৰোৱা দৃশ্য ! দূৰৈত এজোপা গছৰ তলৰ ছাঁত বহি এজাক ডেকা-গাভৰুৱে ষ্ট্রবেৰীৰ সোৱাদ লৈছে। তাৰে এজনে কোনোবা এজনীক যাঁচিছে এটি চেৰী ফুলৰ থোপা। যেন এহাল ঢুলীয়া আৰু নাচনীহে। কিছুদিন পিছতেই সৰু সৰু গুলপীয়া ফুলপাহিবোৰ সৰি পৰি ৰাষ্টাত যেন পাৰি দিয়ে এখন গোলাপী দলিছা। আৰু সেই সময়তেই ডালবোৰত কুঁহিপাত ওলোৱা আৰম্ভ হয়।

উল্লেখ্য যে এই সময়ত ইয়াত যথেষ্ট পৰিমাণে ষ্ট্রবেৰী ওলায় ।  এই চেৰী ফুলবোৰ জাপানৰ পৰা অনা হৈছিল বুলি প্রবাদ আছে। কোৰিয়া জাপানৰ অধীনত থকা কালচোৱাতেই কোনোবাই হেনো ইয়ালৈ কঢ়িয়াই আনি ৰুইছিল এই ছাকুৰা (Sakura) অর্থাৎ চেৰী ফুল।

ইতিমধ্যে যথেষ্টখিনি খোজ কাঢ়িছিলোঁ আমি। 

“হেই মেন, আৰ্‌ন্ট ইউ হাংৰি? লেট্‌চ হেভ চামথিং।”

আইতা এজনীয়ে ৰাষ্টাৰ কাষতে দিয়া সৰু দোকান এখনত ৰলোঁহি। কাষতে শুকাই সৰি পৰা পাতৰ মাজত খাদ্যৰ সন্ধান কৰিছে এহাল কের্কেটুৱাই।

“ঢে-ঢেকীয়া....না না না না…….ইট্‌চ দা টাইম টু দিস্ক’....ৰা ৰা ৰা............” এইবাৰ গাবলৈ আৰম্ভ কৰিলে সি।

“হেৰৌ কটা, চব খিচিৰি বনাই নেপেলাবিচোন।” মনতে ভাবিলোঁ।

ভুলে-শুদ্ধই গালেও এজন বিদেশীৰ মুখত এশাৰী বিহু শুনিবলৈ পাই অবশ্যে বৰ ভাল লাগিছিল।

পুনৰ সেই ফুলগছবোৰৰ মাজে মাজে ঘূৰি আহিলোঁ। সি তেতিয়াও ঢে-ঢেকীয়া গায়েই আছে। হঠাতে তাৰ মনত পৰিল – মই যে তাক সেই গীতটিৰ ‘অৰিজিন’ৰ বিষয়ে ক’ম বুলি কৈছিলোঁ। আৰম্ভ কৰিলোঁ “বিহু অসমীয়াৰ মানে আমিবোৰৰ জাতীয় উৎসৱ। বিহু তিনিটা – বহাগ বিহু, কাতি বিহু..... । মনটো আকৌ উৰা মাৰিলে ক’ৰবালৈ।

                             

 =============================

(সাহিত্য ডট অৰ্গত প্ৰকাশ হোৱা সংখ্যাটোৰ লিংক)